ความเป็นมา
หอพักนักศึกษามีการบริหารงานเป็นแบบหอพักนักศึกษาในกำกับมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี การดำเนินงานเป็นอิสระจากระบบราชการ สามารถดำเนินงานในลักษณะให้พึ่งตนเอง ซึ่งบริหารและดำเนินการภายใต้ระเบียบมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี ว่าด้วยหอพักนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี พ.ศ. 2545
หอพักนักศึกษา มจธ. บางมด (บ้านธรรมรักษา – Dhammaraksa Residence Hall) ได้รับงบประมาณจากรัฐบาลในปีงบประมาณ 2538–2540 เป็นเงินจำนวน 190.8 ล้านบาท โดยอาคารหอพักชายมีขนาดความกว้าง 23 เมตร ความยาว 69 เมตร แบ่งเป็น 11 ชั้น มีจำนวน 264 ห้อง สามารถรับนักศึกษาเข้าพักได้จำนวน 944 คน ใช้งบประมาณการก่อสร้างเป็นเงิน 130.7 ล้านบาท (หนึ่งร้อยสามสิบล้านเจ็ดแสนบาทถ้วน) และอาคารหอพักหญิงมีขนาดความกว้าง 23 เมตร ความยาว35.7 เมตร แบ่งเป็น 10 ชั้น มีจำนวนห้อง 110 ห้อง สามารถรับนักศึกษาเข้าพักได้จำนวน 388 คน ใช้งบประมาณการก่อสร้างเป็นเงิน 60.1 ล้านบาท (หกสิบล้านหนึ่งแสนบาทถ้วน)
ในปีการศึกษา 2546 หอพักนักศึกษาได้ทำการย้ายสลับหอพัก จากหอพักชายเป็นหอพักหญิง และหอพักหญิงเป็นหอพักชาย เพื่อรองรับความต้องการพักอาศัยของนักศึกษาหญิงที่มีมากขึ้นทุกปีอย่างต่อเนื่อง ส่วนนักศึกษาชายมีจำนวนลดลงเป็นลำดับ ด้วยเหตุดังกล่าว คณะกรรมการบริหารหอพักจึงพิจารณาตามสภาพความเป็นจริงที่เกิดขึ้น และกำหนดให้มีการย้ายสลับหอพักขึ้น ตั้งแต่วันที่ 1 มิถุนายน 2546 ทำให้รับนักศึกษาชายได้ 388 คน และนักศึกษาหญิง 944 คน รวม 1,332 คน
ในปี พ.ศ. 2548 ที่ผ่านมา คณะกรรมการบริหารหอพักได้เล็งเห็นถึงความสำคัญและความจำเป็นในการพัฒนาระบบการบริหารจัดการของหอพักนักศึกษาให้แข็งแกร่งและทัดเทียมหอพักนักศึกษาในระดับภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จึงได้จัดการระดม- สมองร่วมกันของบุคลากรทุกฝ่ายในระดับต่างๆ ในการจัดทำแผนกลยุทธ์ของหอพักนักศึกษา เพื่อกำหนดวิสัยทัศน์ แผนงาน โครงการ/กิจกรรม อันจะนำไปสู่การปฏิบัติเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการดำเนินงาน ระหว่าง พ.ศ. 2549–2553
ในปี พ.ศ. 2549 ได้มีการจัดการระดมสมองเพื่อพัฒนาหอพักนักศึกษาขึ้น โดยได้ปรับวิสัยทัศน์ให้เหมาะสมกับการบริหารจัดการ จัดทำแผนพัฒนาหอพักและแนวทางการบริหาร การดำเนินงานและการจัดการหอพักนักศึกษา ปีการศึกษา 2550–2552
และตั้งแต่เดือนมิถุนายน 2550 เป็นต้นมา หอพักนักศึกษาได้ขยายการให้บริการแก่บุคลากร/เจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงาน และนักศึกษาที่ศึกษาอยู่ ณ วิทยาเขตบางขุนเทียน หอพักนักศึกษา มจธ. บางขุนเทียน (BKT Residence Hall) ได้รับงบประมาณจากมหาวิทยาลัยในปีงบประมาณ 2549–2551 เป็นเงินจำนวน 250 ล้านบาท ประกอบด้วย 2 อาคาร อาคารละ 4 ชั้น แต่ละอาคารมีขนาดความกว้าง 22 เมตร ความยาว 130 เมตร โดยมีโถงกลางชั้นล่างเชื่อมต่อระหว่างอาคารทั้งสอง (ความกว้าง 20 เมตร และความยาว 25 เมตร) แบ่งเป็น อาคารเหนือ (North Hall) เป็นอาคารหอพักหญิง มีจำนวน 114 ห้อง สามารถรับนักศึกษาเข้าพักได้จำนวน 304 คน และอาคารใต้ (South Hall) แบ่งเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนอาคารหอพักชาย มีจำนวน 91 ห้อง สามารถรับนักศึกษาเข้าพักได้จำนวน 327 คน รวมรับนักศึกษาได้ 545 คน และส่วนคณะสัมมนา มีจำนวน 38 ห้อง สามารถรับคณะสัมมนาเข้าพักได้จำนวน 76 คน
ทั้งนี้ ในปี 2552 หอพักนักศึกษาได้ปรับเปลี่ยนห้องพักส่วนบุคลากร/เจ้าหน้าที่ จำนวน 40 ห้อง เป็นห้องพักสำหรับนักศึกษาชายและนักเรียนชาย โครงการห้องเรียนวิทยาศาสตร์ (วมว.) เนื่องจากมีจำนวนการเข้าพักเพิ่มขึ้น ประกอบกับมีบุคลากร/เจ้าหน้าที่เข้าพักจำนวนน้อย จึงดำเนินการปรับเปลี่ยนเพื่อขยายการรองรับนักศึกษาและนักเรียนที่เพิ่มขึ้น และเป็นการใช้งานห้องพักให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด